Memduh Şevket Esendal - Gelenbevizadeler - Karakaş cemaati

Mehmet Ali Aybar'ın teyzezadesi:
                                                                     

Mekki Hikmet Gelenbeğ'in teyzezadesi:

Cumhuriyet, 08 Nisan 1957, Sayfa 2 

Esbak Şeyhülislâm Hayrullah efendi  hafidi, Eski Baro Reislerinden Avukat Mekki Hikmet ve ismail Gelenbeklerin tayzezadeleri, merhum Memduh Şevket Esendal'ın dayızadesi,  Sevl:i Günscrrr.iîşün eniştesi, merhum Miralav Raif bey oglu, Vecihe'nin eşi, Gülgün ve Güney'in babaları  Zonguldak ve Bursa eski Bölge Çalışma Müdürü Yüksek Elektrik ve Maden Mühendisi HÜSEYİN RAUF Gelenbevi Hakkın rahmetine kavuşmuştur. Cenazesi................ Zincirlikuyu Asrî mezarlığa defnedilecektir. Mevlâ rahmet eyliye.

Hüseyin Rauf Gelenbevi'nin damadı:
                                                                               

Metin Sandalcı'nın amcası:
                                                                             

Not: Yazar Cengiz Şişman'ın küçük Karakaş okulları arasında saydığı Feyz-i Ati okulu 1930 yılında yanınca cemaatten Kudret Azmi Sandalcı, Arnavutköy'de bir arsa alıp okula bağışlar.Bundan sonra da okulun adı Boğaziçi lisesi olur.1938'den itibaren Emre Gönensay'ın babasının amcası Yakubi Hıfzı Tevfik Gönensay tarafından yönetilmeye başlanan okul Yakubilerin okulu olarak bilinir:

Karakaş ve Yakubi Okulları



Kudret Azmi Sandalcı'nın yeğeni Metin Sandalcı'nın kayınpederi Hüseyin Rauf Gelenbevi'nin dedesi Şeyhülislam Hayrullah Efendi'nin torunlarından Betül hanım, komedyen Leyla Tekül'ün annesidir:

Bezmenler - Leyla Tekül - Çerkeşizadeler - Gelenbevizadeler



Mehmet Ali Aybar'ın anneannesi Lebibe hanım, Gelenbevi İsmail Efendi'nin torunu Aziz Efendi'nin kızıdır.

        Gelenbevî adı nerden geliyor?

Gelenbevili İsmail Efendi 1730 yılında Manisa’nın Gelenbe Kasabası’nda dünyaya geldi. Asıl adı İsmail bin Mustafa olan İsmail Efendi doğduğu yere nispeten Gelenbevi lakabıyla meşhur oldu. Babasını küçük yaşta kaybettiği için on üç, on dört yaşlarına kadar ciddi anlamda bir eğitim göremeyen Gelenbevi, doğduğu kasabada tahsile başladı. Bir süre sonra İstanbul’a giderek Fatih Medresesi’ne girdi. Burada devrin ünlü müderrislerinden  Yasincizade Osman Efendi’den Arapça ve nakli ilimleri, “ayaklı kütüphane” diye meşhur olan Müftizade Mehmed Emin Efendi’den de akli ilimleri okudu.
Medrese tahsilini tamamladıktan sonra 1763 yılında açılan imtihanını kazanarak müderrislik unvanını aldı. Daha sonraki yirmi yıl içinde getirildiği resmi görevler hakkında kaynaklarda yeterli bilgi bulunmamakta, İstanbul’un Zeyrek semtindeki evine kapanarak günlerini daha çok mantık ve matematikle ilgili eserler yazdı. Matematik konusundaki dehasını ve bu alanda meydana gelen yenilik ve gelişmeleri takip ettiğini, 1787 yılında İstanbul’a gelen bir Fransız mühendisin Babıali’ye sunduğu, ancak dönemin ilim adamlarınca pek anlaşılmayan bazı logaritma cetvellerinin nasıl kullanılacağı hususunda yazdığı Logaritma Şehri adlı Türkçe eseriyle ortaya koymuştur. Kaynakların belirttiğine göre onun bu başarısı Fransız mühendisinin de katıldığı bir toplantıda devrin reisülküttabı Mehmed Raşid Efendi’nin Gelenbevi’ye bir samur divan kürkü armağan etmesiyle kutlandı.
3.Selim’in huzurunda cereyan eden bir başka olay dikkatlerin yeniden Gelenbevi üzerinde toplanmasına vesile olmuştur. Kağıthane’de gerçekleştirilen bir bayramlaşma töreninde humbaracıların başarısız atışlar yapmasına çok üzülen padişah, istikamet hesaplarını doğru bir şekilde yapacak bir uzmanın bulunmasını emretmiş. Bunun üzerine huzura getirilen Gelenbevi toplardaki açı hatalarını ince matematiksel hesaplarla düzeltmiş, böylece atışlarda tam isabet kaydedilmesi sağlanmıştır. 3.Selim bu başarısından dolayı Gelenbevi’yi çeşitli hediyelerle ödüllendirildi; Yenişehir Mevleviyetine (Sancak Kadısı)  atandı.(1790). Gelenbevi bu vazifeyi yürütürken devrin şeyhülislamı Hamidizade Mustafa Efendi’den, hilal konusunda görmeden ziyade hesaba dayanan görüşlerini ağır bir şekilde eleştiren resmi bir yazı aldı. Bu haksız tenkit karşısında çok üzülen ve beyin kanaması geçirerek felç olan Gelenbevi kısa bir süre sonra Yenişehir’de vefat etmiştir
Tarihin tanığı Gelenbevi

Gelenbevi İsmail Efendi'nin kızı Naile hanım'ın torunu Şeyhülislam Cemalettin Efendi'nin kızı Ayşe Aliye hanım, Cemil Topuzlu'nun eşidir.Çiftin oğulları Mehmet Ziya bey, Türkan Saylan'ın annesi Lilimina hanım'ın ilk eşidir:

Şeyhülislam Cemaleddin Efendi - Kevakibizadeler - Hakkı Devrim



Şeyhülislam Cemaleddin Efendi'nin  kızı Naile hanım'ın oğlu Müfit İmşir'in baldızının kızı Şair Nilgün Marmara intihar ederek yaşamına son vermişti.


Gelenbevi İsmail Efendi'nin torunlarından , Mehmet Ali Aybar'ın annesinin dayısı Said Gelenbevi, Osmanlı İmparatorluğunun son dönemlerinde iki kez Maarif Nazırlığı yapmıştır:

Galata Gümrüğü Yolcu Salonu muayese şefi İsmail Gelenbevi'nin pederi ve İstanbul Barosu ikinci reisi ve Yüksek İktisad ve Ticaret mektebi ticaret hukuku profesörü avukat Mekki Hikmet Gelenbevi ile İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi amme hukuku asistanı Mehmed Ali'nin dayısı esbak Maarif Nazırı ve mülga Darülfünun  Fen Fakültesi fizik müderrisi Gelenbevioğlu Said Yeşilköydeki ikametgahında dün sabah irtihal etmiştir.Merhumun cenazesi bugün Yeşilköydeki ikametgahından kaldırılarak saat on biri kırk iki geçe gelen tenle Sirkeci'ye nakledilecek ve cenaze namazı Yenicamide kılındıktan sonra Rumelihisarındaki aile makberesine defnedilecektir.

Gelenbevioğlu Said bey'in oğlu İsmail Gelenbevioğlu'nun baldızı Hüsnet hanım'ın görümcesi, Baha Esat Tekand'ın eşidir:

Mehmet Ali Aybar - Emre Yerlici - Hüsnü Özyeğin - Berin Menderes - Baha Esat Tekand



Mehmet Ali Aybar'ın akrabası Rasih Nuri İleri bir ropörtajında Sabahattin Ali'nin de Aybar'ın akrabası ve Gelenbevizade olduğunu söylemiş.



Mehmet Ali Aybar'ın kızkardeşi Nermin Kahyagil'in eltisi Güzin hanım, Rauf Orbay'ın yeğenidir:

Abdülhalik Renda - Selmi Andak - Rauf Orbay - Mehmet Ali Aybar - Bedirhaniler


Rauf Orbay'ın yeğeni Güzin Kahyagil'in dayısı Avni Okçu , Nazım Hikmet'in teyzesi Sare hanım'ın son eşidir.Sare Okçu ve Nazım Hikmet'in annesi Celile hanım'ın teyzeleri Hayriye hanım, Mehmet Ali Aybar'ın babaannesidir:

Emre Gönensay - Rauf Orbay - Ayşe Şasa - Dündar Baştımar - Karakaş Cemaati - Kemal Kayacan




Öykü ve Romanlarıyla tanınan Memduh Şevket Esendal, siyasi hayatına 1906 yılında üye olduğu İttihat Terakki'de başlar.Birinci Dünya Savaşı döneminde cemiyete yönelik baskınlardan kaçıp yurtdışına giden Esendal, Atatürk'ün çağrısı üzerine Kurtuluş Savaşına destek amacıyla Türkiye'ye döner.Bir kaç yıl büyükelçilik yapan Memduh Şevket Esendal ardından Elazığ ve Bilecik milletvekilliği yapar.1942 yılında CHP Genel Sekreterliğine atanan Esendal üç yıl süreyle bu görevi sürdürür, 1952 yılında da vefat eder.

Memduh Şevket Esendal'ın eşi Faide hanım, dayısının kızıdır.Faide hanım'ın yeğeni Mehmet Ali Senar, Müzeyyen Senar'ın ilk eşi ve oğlu Ergun bey'in babasıdır:


Müzeyyen Senar - Manyasizade Refik bey - İhsan Sabri Çağlayangil - Memduh Şevket Esendal - Ahmet Mümtaz Taylan